بررسی گسل دورود (جنوب باختر ایران) بر پایۀ مطالعات ریخت‌زمین‌شناختی و ژئومورفولوژیک مخروط‌افکنه‌ها

Authors

  • حمید نظری دانشیار پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • زهرا کمالی دانشجوی دکتری زمین‌شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
Abstract:

شاخص‌های ژئومورفیک به‌عنوان ابزاری برای مشخص‌کردن ناهمواری‌های جدید و فعال متأثر از حرکات تکتونیکی به‌کار می‌روند. در این راستا با محاسبۀ شاخص‌های ژئومورفیک به اندازه‌گیری میزان فعالیت زمین‌ساختی آن پرداخته شده است. مخروط‌‌افکنه‌ها از بارزترین پدیده‌های ژئومورفولوژی رودخانه‌ای هستند که بیشتر در جبهۀ کوهستان‌ها و کوهپایه‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک یافت می‌شوند. این اشکال متأثر از تغییرات آب و هوا و تغییرات سطح اساس به‌وسیلۀ فعالیت‌های زمین‌ساختی هستند و به تغییرات زمین‌ساختی بسیار حساس بوده، آثار آن را در خود ثبت می‌کنند. در این پژوهش از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، تصاویر ماهوارهای و مدل رقومی ارتفاعی (DEM) و تصاویر سنجندۀ IRS منطقه استفاده شد. شواهد ریخت‌زمین‌شناختی بیانگر این موضوع بودند که گسل دورود در طول خود با عبور از واحدها با سن‌های مختلف رفتار گوناگونی نشان می‌دهد و مقادیر زوایه ریک به‌دست‌آمده در امتداد آن متفاوت بوده است، بر این اساس طبق نتایح حاصل گسل به سه قطظعه با طول‌های مختلف قابل تقسیم‌بندی است، به‌طوری که زوایۀ ریک قطعات 1 و 2 به‌ترتیب°60/16 و °81/22 و طول قطعات به‌ترتیب 18 و 49 کیلومتراست. با توجه به بالابودن مقادیر ریک (بیشتر از °10) مؤلفۀ شیب‌لغز تأثیر غالب‌تری نسبت‌به راستالغزی در این دو بخش داشته، ولی مقدار زوایۀ ریک °74/2 در قطعۀ 3 نشان از عملکرد مؤلفۀ راستالغزی در واحدهای آبرفتی دشت سیلاخور است. طول این قطعه 44 کیلومتر است، همچنین شاخص‌های در ارتباط با مخروط‌افکنه‌ها شامل: میزان خمیدگی مخروط‌افکنه β، ضریب مخروط‌گرایی و نیمرخ‌های طولی محاسبه شد. نتایج داده‌های حاصل از تحلیل‌های توپوگرافی، شواهد زمین‌ریخت‌شناختی حاصل از مشاهدات میدانی و مقادیر به‌دست‌آمده از شاخص‌های ژئومورفیک، حاکی از فعالیت‌های نوزمین‌ساختی گسل در منطقه است و محدودۀ مورد مطالعه براساس طبقه‌بندی LAT در کلاس یک قرار می‌گیرد که نشان‌دهندۀ فعالیت‌های زمین‌ساختی شدید است و بخش شمالی گسل دورود نسبت‌به بخش جنوبی فعال‌تر است

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آشکارسازی گسل پنهان دورود (جنوب‌باختر ایران) در محدوده دشت سیلاخور با استفاده از مطالعات ژئوفیزیک

گسل دورود به عنوان یکی از مهم‌ترین قطعات لرزه‌زای گسل اصلی جوان زاگرس از نزدیکی منطقه ارجنگ در یک روند شمال‌باختری–جنوب‌خاوری تا بروجرد امتداد یافته است. برداشت‌های ژئوفیزیکی به سه روش مقاومت‌ویژه، مغناطیس‌سنجی(سزیم) و رادارنفوذی GPR در 5 نیمرخ 20-، 10-، 0، 10 و 20 انجام شد. پس از اتمام عملیات صحرایی و برداشت داده‌ها و پردازش نهایی داده‌های GPR در نرم افزار radexproler و داده‌های مغناطیس‌سنجی د...

full text

استفاده از داده‌های GPS دوفرکانسه و داده‌های ژئوفیزیکی درتعیین نرخ فعالیت زمین ساختی و شناسایی اثر قطعه دوم گسل کواترنری دورود (جنوب باختر ایران)

گسل دورود به عنوان یکی از مهم­ترین قطعات لرزه­زای گسل اصلی جوان زاگرس از نزدیکی منطقه ارجنگ در یک روند شمال‌باختری–جنوب‌خاوری تا بروجرد در طول  امتداد یافته است. منطقه مورد بررسی بعنوان قطعه دوم از گسل دورود بین َ10 °33 تا َ25 °33 درجه عرض شمالی وَ05 °49 تا َ25 °49 درجه طول خاوری واقع شده است.در این پژوهش بررسی‌های دقیق ریخت‌زمین‌ساختی به روش نزدیک میدان انجام گرفت و با انجام پیمایش به روش RTK توسط...

full text

تاثیر گسل دورود بر هیدروژئولوژی آبخوان آبرفتی دشت دورود ـ بروجرد، لرستان.

. گسل امتداد لغز و فعال دورود به عنوان قطعه‌ای از راندگی زاگرس به موازات آن از دورود تا بروجرد امتداد دارد. تاثیرگسل دورود بر هیدروژئولوژی آبخوان آبرفتی منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور تعیین این تاثیر، نقشه‌های هم تراز آب زیرزمینی، هیدروگراف چاه های مشاهده ای، هدایت الکتریکی، مقایسه تغییرات سطح آب چاه های مشاهده ای روی خط گسل دورود با مناطق مجاور در طی زلزله فروردین ماه 1385 در منطقه ...

full text

زمین‌شناسی کانسنگ و مطالعات میانبارهای سیال در محدوده طلای ارغش، جنوب باختر نیشابور، شمال‌خاور ایران

        محدوده طلای ارغش در بخش خاوری زون سبزوار واقع است. پی‌سنگ این زون‌،  شامل سنگ‌های دگرگونی پرکامبرین و رسوبات بر‌قاره‌ای پالئوزوییک و مزوزوییک است. پی‌سنگ به وسیله کمپلکس‌های افیولیتی کرتاسه بالایی و سنگ‌های آذرین و رسوبی ترشیری پوشیده می‌شود. محدوده ارغش شامل پنج سامانه رگه‌ای طلا (Au-I تا Au-V) و یک رگه‌ حاوی Sb است که در سنگ‌های آتشفشانی سیلیسی تا حدواسط، توف، گرانیت و دیوریت ترشیری و...

full text

تحلیل هندسی و جنبشی گسل باختر تالش، شمال‌باختر ایران

گسل باختر تالش با روند عمومی شمال‌خاور- جنوب‌باختر در پهنه ساختاری البرز باختری- آذربایجان، درشمال‌باختر ایران و در جنوب شهر اردبیل واقع شده‌ است. این گسل مرز بین ارتفاعات (جنوب شهر اردبیل)شامل بخش‌های آتشفشانی آندزیتی و بازالتی ائوسن در بلوک جنوب‌خاوری و دشت متشکل از رسوبات آواری پلیوسن پسین- کواترنری در بلوک شمال‌باختری است. شکستگی‌های پر شیب (شیب بین 60 تا 80 درجه) و گسل‌های عادی همزمان با ر...

full text

تحلیل ساختاری گسل دنا در جنوب باختر بروجن

چکیده گسل دنا با راستای شمال- شمال باختری، با طول 140 کیلومتر، روند ساختارهای کمربند چین خورده - رانده زاگرس را در منطقه بروجن قطع کرده است. عملکرد این پهنه گسلی منطقه را در دو بخش با ویژگی های ساختاری، لرزه زمین ساختی، ریخت شناسی و رسوبگذاری متفاوت تقسیم کرده است. با توجه به وجود نظرات متفاوت در مورد هندسه و سازوکار بخش شمالی گسل دنا در منطقه مطالعه ، بررسی دقیق صحرائی در بخش شمالی پهنه گسلی ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 53

pages  51- 68

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023